اتمسفر و تركيبات سياره مشتري
اتمسفر:
مشتري، سياره اي گازي است و مانند زمين سطح جامدي ندارد.(اما احتمالا هسته اي جامد وسنگي دارد كه جرم آن 10 تا15 برابر جرم زمين است). هنگامي كه به مشتري نگاه كنيم، ابرهايي از گازهاي يخ زده مي بينيم كه با سرعت زيادي در اتمسفر حركت مي كنند. اتمسفر مشتري از 90% هيدروژن و10% هليم تشكيل شده است. مقادير بسيار اندكي(07/0%) متان،آب،آمونيوم و گرد و غبار سنگي هم وجود دارد.
گوشته:
هيدروژن متراكم شده موجود در گوشته، احتمالا در اثر جريانهاي الكتريكي حاصل از ميدان مغناطيسي قوي مشتري به وجود مي آيد. گوشته خارجي از هيدروژن مايع وگوشته داخلي ازهيدروژن فلزي مايع تشكيل شده است. لايه هاي متراكم شده هيدروژن، به اندازه اي فشرده شده اند كه هرگز نمي توان آنها را روي زمين به وجود آورد. فشار به قدري زياد است كه ملكولهاي هيدروژن درون مشتري، گرما و الكتريسيته را به خوبي يك فلزمنتقل مي كنند(هيدروژن در شرايط زمين چنين رفتاري را از خود نشان نمي دهد). درون مشتري، الكترونهاي ملكول هيدروژن، به طور آزادانه، از ملكولي به ملكول ديگر حركت مي كنند(مثل الكترونهاي فلز) و همين امر باعث هدايت الكتريكي و گرمايي ان مي شود.
هسته:
در مركز سياره، هسته سنگي مذابي وجود دارد كه بزرگتر و سنگينتر از كل زمين است. دماي آن 20000 درجه سلسيوس است يعني حدودسه برابر داغتر از هسته زمين مي باشد.
گرماي دروني:
مشتري، منبع گرماست. اين سياره، 6/1 برابر انرژي را كه از خورشيد دريافت مي كند، بازمي تاباند. اين انرژي در اثر انقباض مشتري ايجاد مي شود كه به علت گرانش رخ داده و ايجاد گرما مي كند. مشتري همچنان رو به سرد شدن مي رود و انرژي دروني خود را از دست مي دهد(اين انرژي از منظومه شمسي دريافت مي شود).
آيا مشتري از طريق همجوشي هسته اي انرژي توليد مي كند؟ نه. مشتري،بزرگترين غول گازي، كوچكتر از آن است كه بتواند در هسته چنان حرارت بالايي ايجاد كند كه سبب همجوشي هسته اي شود(براي شروع همجوشي هيدروژن، حدود 3 ميليون درجه گرما لازم است). براي انجام همجوشي هسته اي، بايد جسمي با جرم چندين برابر جرم مشتري وجود داشته باشد(از نظر تئوري، حدود 8%جرم خورشيد).
ميدان مغناطيسي:
مشتري ميدان مغناطيسي بسيار قوي دارد. احتمالا ميدان مغناطيسي آن به واسطه چرخش لايه عميق هيدروژن فلزي و از طريق جريانهاي الكتريكي، ايجاد مي شود.
ميدان مغناطيسي مشتري(مگنتوسفر مشتري) در فضا تا ميليونها مايل گسترش دارد. ادامه اين ميدان مغناطيسي(كه توسط بادهاي خورشيدي گسترش مي يابد) تا مدار زحل مي رسد. ذرات باردار بسيار زيادي در اين مگنتوسفر و به ويژه در بخشهاي داخلي اين ميدان، به دام مي افتند. بههمين علت است كه تابش مشتري، از سيارت ديگربيشتر است.
درسطح گازي مشتري و به صورت نوارهايي عرضي، بادهاي بسياري مي وزد كه سرعت آنها بالغ بر 400 مايل بر ساعت(620كيلومتر بر ساعت) است. در نوارهاي مجاور هم جهت وزش باد مخالف هم است. نوارهاي روشن رنگ، را پهنه و نوارهاي تيره رنگ را نوار مي ناميم.
تفاوت در رنگ آنها،به علت تفاوت در تركيب شيميايي و دماست اما دلايل آن غالبا ناشناخته مانده است. رنگ هر منطقه، به عرض جغرافيايي(بلندي) آن بستگي دارد.
بررسيهايي كه توسط فضاپيماي پيونيرناسا، در سال 1973، انجام شدنشان داد كه نوارهاي تيره گرمتر از پهنه هاي روشن هستند. احتمالا اين بدان معناست كه نوارهاي تيره(گرمتر) نسبت به پهنه هاي روشن(سردتر) در عرض جغرافيايي پايينتري قرار دارند.
لكه قرمز بزرگ
لكه قرمز مشتري، طوفاني بزرگ و قديمي دراتمسفر نيمكره جنوبي مشتري است. اين طوفان، گردبادي(پرفشار) بسيار شبيه طوفانهاي بزرگ و غول پيكر هستند. رنگ آن صورتي تا پرتغالي است.
اندازه و رنگ اين گردباد سالانه تغيير مي كند. طول آن حدود 17000 مايل(28000 كيلومتر) و عرض آن حدود 9000 مايل(14000 كيلومتر)است. اين طوفان، بزرگترين گردباد منظومه شمسي است. اين طوفان به قدري بزرگ است كه سه كره زمين در آن جاي مي گيرد.
لكه قرمز مشتري، در سال 1664 توسط رابرت هوك كشف شد. يكي از دلايلي كه طوفانهاي مشتري در مقايسه با طوفانهاي زمين بسيارطولانيترهستند(به غير از تفاوت بسيار دراندازه و وجود منبع گرماي داخلي در مشتري) اين است كه اين طوفانها بالاي خشكي جريان ندارند. در حاليكه، در زمين، قسمت عمده انرژي طوفانها هنگامي كه روي خشكيها جريان مي يابند، از بين مي رود.
لكه هاي سفيد كوچكي هم روي اين طوفانهاي غول آسا ديده مي شود. رنگ آنها، ناشي از اندركنشهاي شيميايي است كه در اتمسفر رخ مي دهد.
درسطح گازي مشتري و به صورت نوارهايي عرضي، بادهاي بسياري مي وزد كه سرعت آنها بالغ بر 400 مايل بر ساعت(620كيلومتر بر ساعت) است. در نوارهاي مجاور هم جهت وزش باد مخالف هم است. نوارهاي روشن رنگ، را پهنه و نوارهاي تيره رنگ را نوار مي ناميم.
تفاوت در رنگ آنها،به علت تفاوت در تركيب شيميايي و دماست اما دلايل آن غالبا ناشناخته مانده است. رنگ هر منطقه، به عرض جغرافيايي(بلندي) آن بستگي دارد.
بررسيهايي كه توسط فضاپيماي پيونيرناسا، در سال 1973، انجام شدنشان داد كه نوارهاي تيره گرمتر از پهنه هاي روشن هستند. احتمالا اين بدان معناست كه نوارهاي تيره(گرمتر) نسبت به پهنه هاي روشن(سردتر) در عرض جغرافيايي پايينتري قرار دارند.
اقمار مشتري
مشتري، چهار قمر بزرگ و تعداد زيادي قمر كوچك دارد(تاكنون 60 قمر شناسايي شده است ). نخستين بارگاليله، در سال 1610، با استفاده از تلسكوپ 20، چهار قمر بزرگ مشتري، ايو(كه از نظر آتشفشاني فعال است)، اروپا، گانيمدا(بزرگترين قمر مشتري،سمت چپ تصوير) و كاليستو را كشف كرد. اين اقمار به نام قمرهاي گاليله شناخته مي شوند.
قمرهاي مشتري(به ترتيب فاصله از مشتري) عبارتند از: متيس،آدراستيا، آمالتيا، تب، ايو، اروپا،گانيمدا(بزرگترين)، كاليستو(دومين قمر بزرگ)، لدا(كوچكترين قمر)، هيماليا، ليسيتيا، الارا، آنانك، كارم، پاسيفايي، سينوپ و بسياري قمرهاي ديگر كه به تازگي كشف شده اند و هنوز نامي براي آنها انتخاب نشده است.
|
|
. |
|
اقمار گاليله
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
فاصله از خورشيد قطر جرم تعداد اقمار يك روز مشتري(دوره چرخش) يك سال مشتري(يك دور چرخش حول خورشيد) سرعت گريز متوسط دماي سطح قدرت بازتاب چگالي انحراف محور انحراف مداري بيضويت مداري(انحراف از دايره) پريليان(نزديكترين فاصله به خورشيد) آفليان(دورترين فاصله به خورشيد) |
AU 5203، 480000000مايل، 778330000كيلومتر 88700مايل، 142800كيلومتر 9/1 در ده به توان بيست و هفت كيلوگرم 318برابرزمين 16 8/9 ساعت زمين، 40/0روز زمين 86/11سال زمين 59500 متر بر ثانيه 244- فارنهايت، 153- سلسيوس، 120كلوين 44/0 1314كيلوگرم بر مترمكعب 08/3 درجه 3/1 درجه 048/0 740900000 كيلومتر 815700000 كيلومتر |
حلقه ها
مشتري، حلقه هاي كم نور و تيره اي دارد كه از قطعات كوچك سنگ و گرد و غبار تشكيل شده اند. اين حلقه ها، در سال 1980، توسط فضاپيماي وياجر1 ناسا كشف شدند. هنگامي كه وياجر2 به مشتري فرستاده شد، اين حلقه ها بيشتر مورد بررسي قرار گرفتند. قدرت بازتاب اين حلقه ها، 05/0 است. آنها مقدار زيادي از نوري را كه جذب مي كنند، باز نمي گردانند.
حلقه هاله: حلقه اي عريض و تيره است كه به شكل نان گرد مي باشد. عرض آن حدود 22800 و ضخامت آن حدود 20000 كيلومتر است. اين حلقه از 100000 كيلومتري مركز مشتري آغاز مي شود. لبه خارجي هاله، به حلقه اصلي محدود مي شود.
حلقه اصلي: عرض آن 6400 كيلومتر و ضخامت آن كمتر از 30 كيلومتر است. جرم اين حلقه بسيار نازك، حدود ده به توان سيزده كيلومتر است. پهناي حلقه حدود 7000 كيلومتر است. اين حلقه از 122800 كيلومتري مركز مشتري آغاز مي شود و لبه خارجي آن 129130كيلومتر از مركز مشتري فاصله دارد. دو قمر كوچك آدراستا و متيس،در حلقه اصلي مي چرخند و احتمالا منبع گردو غبار اين حلقه هستند.
حلقه گوسامر: حلقه اي بسيار تيره و عريض است. اين حلقه خود داراي دو حلقه مي باشد، يكي از حلقه ها در ديگري فرورفته است. اين حلقه از ذرات بسيار كوچك وخرده هاي ميكروسكوپي دو قمر آمالتا و تب تشكيل شده است. حلقه گوسامر، از 129000 كيلومتري مركز مشتري آغاز مي شود و تا مدار قمر آمالتا ادامه مي يابد.
مشتري
مشتري، پنجمين و بزرگترين سياره منظومه شمسي است. اين غول گازي،اتمسفر ضخيمي دارد، 39 قمر شناخته شده و حلقه اي تيره و آشكار دارد. مهمترين عوارض آن، نوارهاي عرضي و لكه بزرگ قرمز رنگ(كه طوفان است) مي باشند.
مشتري، عمدتا از گاز تشكيل شده است. اين سياره بزرگ، دو برابر گرمايي كه از خورشيد جذب مي كند، از خود نور ساطع مي كند. به علاوه ميدان مغناطيسي بسيار قوي دارد. مشتري در قطبين پهن مي شود و در استوا محدب است.
اندازه
جرم و گرانش
جرم مشتري،حدود 9/1 در ده به توان بيست و هفت كيلوگرم است. اگر چه اين جرم 318 برابر جرم زمين است، اما گرانش مشتري تنها 254% گرانش زمين است. اين به علت بزرگي مشتري است(و نيروي گرانشي كه يك سياره در سطح به جسم وارد مي كند، متناسب با جرم آن بوده و با شعاع آن سياره رابطه عكس دارد).
طول روز و سال مشتري
8/9 ساعت زمين طول مي كشد تا مشتري يك دور حول محورش بچرخد(يك روز مشتري). 8/11 سال زمين طول مي كشد تا مشتري يك دور حول خورشيد بچرخد(سال مشتري).
مشتري از گاز و مايع تشكيل شده است، بنابراين همانطور كه مي چرخد، بخشهاي مختلف آن با سرعت يكساني نمي چرخند. چرخش سريع آن، سبب ايجاد تحدب بيش از اندازه در استواي مشتري مي شود. مشتري،شبيه كره اي پهن شده به نظر مي رسد(پهن شده است).
مدار مشتري
فاصله مشتري از خورشيد ، 2/5 برابر فاصله زمين از خورشيد است. به طور ميانگين، مشتري 480000000 مايل(778330000 كيلومتر) از خورشيد فاصله دارد.
در آفليان(نقطه اي كه مدار مشتري، بيشترين فاصله را از خورشيد دارد)، فاصله مشتري از خورشيد815700000 كيلومتر است. در پريليان(نقطه اي كه مدار مشتري، كمترين فاصله را از خورشيد دارد)، فاصله مشتري از خورشيد 749900000 كيلومتر است.
در مشتري فصول وجود ندارند. فصلها در اثر انحراف محور چرخش به وجود مي آيندو محور چرخش مشتري،فقط 3 درجه انحراف دارد(اين انحراف براي ايجاد فصلها كافي نيست)
.: Weblog Themes By Pichak :.